کد مطلب:33476 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:187

نكات و اوصافی كه در آغاز این نامه آمده اند، به ظاهر آدمی را ستایش

[صفحه 45]

نمی كنند، بلكه بر عكس بوی تخفیف و تحقیر نیز می دهند. دست كم چنان نیست كه آدمی با خواندن آنها خود را فربه و مغرور احساس كند. این سخنان، سخنان غرور شكنی هستند و اگر چه غالبا مغفولند لكن واقعیت دارند. كمتر كسی به واقعیت این اوصاف در انسان توجه دارد، اگر چه هنگامی كه او را توجه دهند، كمتر كسی است كه آنها را انكار كند. به تعبیر دیگر، شاید این سخنان برای بسیاری از آدمیان خوشایند نباشند و بیش از حد بد بینانه جلوه كنند. گاهی كسانی كه به عصمت و امامت امیرالمومنین (ع) اعتقاد نداشته اند، گفته اند كه ایشان در نهج البلاغه شخص بدبینی جلوه می نماید. ایشان درباره ی دنیا، انسان، حیات و زندگی دنیوی و... توصیفاتی دارند كه از آنها این گونه استنباط می شود كه گویی دنیا، معیشت مادی و زندگی بشری تیره و تاریك اند. گویی در نهج البلاغه شخصی بد بین به عالم می نگرد و زیبایی ها و روشنی ها را كمتر می بیند. داوری در خصوص این مدعا مستلزم آن است كه در سراسر نهج البلاغه غور كافی شود و كلمات امیرالمومنین (ع) در باب انسان و حیات دنیوی مورد مداقه كافی قرار بگیرند و سپس معلوم شو كه در كلام مولا (ع) خوش بینی و بدبینی چه سهمی دارند. البته با نظر ظاهر بینانه كلام مولا نوعی بد بینی را القاء می كند. گویی ایشان نیمه ی تیره ی وجود یا حیات بشری را بیشتر می نگریسته اند و این جنبه را بر جسته تر و بزرگتر كرده اند.

صفحه 45.